BUAT TAWARAN BARU BOLEH KONTRAK

TAWARAN DALAM KONTRAK

1. MAKSUD TAWARAN

Seksyen 2(a) mendefinisikan penawaran sebagai pernyataan kesediaan kepada pihak lain untuk melakukan atau menahan diri dari melakukan sesuatu, dengan tujuan untuk mendapat persetujuan pihak itu untuk melakukan sesuatu atau menahan diri dari melakukan sesuatu.

Penawaran mestilah sesuatu yang pasti dan muktamad dan yang berupaya menjadi satu perjanjian yang diperakui undang-undang sekiranya tawaran tersebut diterima – tidak berdolak dalik atau sekadar satu cadangan.

Secara mudah tawaran itu keluar dari satu pihak kepada sesuatu pihak yang lain. Contoh; Ali berkata kepada rakannya: Aku nak jual kereta ini kepada kamu dengan harga RM 19,000.00.

2. TAWARAN MESTI DI KOMUNIKASIKAN

Penawaran boleh datang dalam bentuk lisan, penulisan, perbuatan atau kombinasi namun setiap tawaran mesti sampai / dikomunikasikan kepada pihak yang satu lagi iaitu pihak penerima, jika tidak, perjanjian tidak wujud.

Pihak yang membuat tawaran mestilah menghebahkan atau menyampaikan tawaran tersebut kepada pihak yang lain. Sekiranya pihak tersebut menyimpan tawarannya dari pengetahuan orang lain, maka belum wujud satu tawaran. Ini bermakna pihak yang menerima tawaran mestilah tahu tentang kewujudan tawaran tersebut.

Seksyen 4(1) Akta Kontrak menyatakan tawaran mesti dikomunikasikan dan ia hanya berkesan apabila tawaran tersebut sampai ke pengetahuan yang menerima tawaran. Persoalan:  Tawaran sudah disampaikan tetapi pihak yang mendapat tawaran belum ada pengetahuan mengenai tawaran tersebut.

Dalam kes R v CLARKE (1927) 40 CLR 227 (Australia)

Fakta Kes:

Terdapat satu kes pembunuhan dan mangsanya ialah seorang anggota polis. Clarke dan seorang lagi telah ditangkap untuk disiasat. Ketika ditangkap dan dalam soal siasat, Clarke telah memberi maklumat sehingga tertangkapnya seorang lagi pembunuh sebenar. Akibatnya Clarke telah dibebaskan dari tuduhan membunuh tersebut. Kerajaan Australia telah mengeluarkan tawaran akan memberi ganjaran berjumlah ₤1,000 jika sesiapa dapat memberi maklumat sehingga tertangkapnya pembunuh tersebut. Ketika tawaran dibuat Clarke dalam tahanan. Apabila dibebaskan, ia menuntut sejumlah wang ₤1,000 atas alasan ia telah memberi maklumat tersebut  yakni ia telah menerima tawaran dan memberi balasan kepada kontrak tersebut.

Keputusan:

Mahkamah memutuskan bahawa Clarke tidak berhak kepada jumlah wang tersebut. Semasa memberi maklumat Clarke tidak bertindak untuk membuat balasan kepada suatu kontrak tetapi semata-mata untuk membersihkan atau melepaskan dirinya dari tuduhan membunuh tersebut. Clarke tidak pernah menerima tawaran yang dibuat oleh kerajaan, jadi tidak wujud sebarang kontrak. Clarke melaksanakan perbuatan yang dikehendaki tanpa pengetahuan atau bergantung kepada tawaran tersebut

KOPI ....  DIPROSES SECARA TRADISIONAL

3. KEPADA SIAPA TAWARAN MESTI DIBUAT?

Tawaran biasanya ditujukan khusus kepada pihak yang ditentukan. Jika pihak berkenaan menerima ia dianggap sebagai kontrak dua hala (bilateral contract).

Terdapat tawaran yang ditujukan kepada umum dengan menetapkan syarat penerimaan. Sesiapa yang memenuhi syarat penerimaan dianggap sebagai menerima tawaran. Ini dinamakan ‘unilateral contract’

Persoalan yang ingin ditimbulkan di sini ialah adakah tawaran ini perlu ditujukan kepada pihak tertentu atau cukup dengan hanya membuat tawaran kepada umum.

Dalam keadaan tertentu kita mungkin ingin hadkan tawaran kepada pihak tertentu, tetapi ada kalanya kita mahu lebih banyak pihak yang menerima tawaran tersebut. Bagaimana pula kita buat tawaran terbuka dan ada pihak yang membuat penerimaan, tetapi mendakwa yang ia teraniaya dalam kontrak antara kita dan pihak yang menerima tawaran itu.

Dalam kes Carlill lwn. Carbolic Smoke Ball, mahkamah memutuskan bahawa tawaran boleh ditujukan kepada seluruh dunia. Niat yang sebenar bukan untuk berkontrak dengan seluruh dunia tetapi dengan siapa sahaja yang tampil melaksanakan segala yang diminta oleh tawaran itu.

Untuk menjadi satu tawaran yang sah disisi undang-undang, pihak yang mengeluarkan pernyataan  tersebut mestilah bersedia untuk terikat didalam satu kontrak sebaik sahaja tawaran beliau diterima oleh pihak yang satu lagi.

Kes : CARLILL v CARBOLIC SMOKE BALL [1893] 1 QB 256

Fakta kes:

Syarikat Carbolic Smoke Ball mengeluarkan satu produk yang mampu melindungi pengguna dari selsema (influenza). Syarikat mengeluarkan iklan bahawa ia akan membayar £100 kepada sesiapa yang masih sakit setelah menggunakan produk tersebut mengikut cara-cara yang ditetapkan. Puan Carlil telah membeli satu produk berkenaan, berdasarkan iklan tersebut. Beliau telah menggunakan produk mengikut kaedah yang dinyatakan tetapi masih belum dapat menghilangkan influenzanya.

Syarikat berhujah bahawa tiada kontrak antaranya dan pengguna tersebut kerana tiada penerimaan kepada tawarannya. Puan Carlil tidak pernah memberi notis bahawa beliau menerima tawaran. Syarikat juga berhujah bahawa Puan Carlil tidak memberi apa-apa balasan kerana syarikat tidak mendapat apa-apa faedah lagi apabila pembeli menggunakan produk kerana kontrak telah tamat apabila jual beli sempurna.

Keputusan:

Mahkamah menolak kedua hujah syarikat. Mahkamah memutuskan bahawa iklan itu adalah satu tawaran kontrak  unilateral antara syarikat dan sesiapa sahaja yang memuaskan syarat yang ditetapkan di dalam iklan. Apabila Puan Carlil telah memuaskan semua syarat, beliau berhak untuk perlaksanaan kontrak tersebut, perlaksanaan syarat-syarat menjadi sebahagian daripada penerimaan. Lagipun kenyataan syarikat bahawa telah mendepositkan £100 ke dalam bank untuk mennujukkan keikhlasannya adalah bukti mereka bersungguh-sungguh dan mempunyai timbangan (weight) yang berat.

4. PELAWAAN UNTUK TAWARAN (INVITATION TO TREAT)

Untuk menjadi tawaran, pihak yang membuat tawaran tidak perlu menjuruskan matlamat perjanjian semata-mata. Terdapat pernyataan seakan-akan cadangan tapi bukan cadangan. Ia dipangil pelawaan untuk membuat tawaran (invitation to treat).

Pelawaan untuk cadangan bukanlah satu tawaran tapi komunikasi permulaan antara pihak-pihak pada peringkat perundingan.

Ada keadaan dimana ia hanya satu pelawaan dan tawaran akan dibuat kemudian. Inilah yang dikatakan sebagai Pelawaan untuk tawaran.

Contoh-contoh pelawaan untuk tawaran ialah:

1. Iklan jawatan kosong dalam suratkhabar

2. Pelelong membuka bidaan

3. Katalog barangan

4. Barangan yang dipamirkan di rak

Pihak yang mengeluarkan pernyataan ini tidak terikat dengan kontrak jika ada maklum balas, iaitu pelawaan tersebut tidak boleh ‘diterima’-sebaliknya pihak yang memberikan maklumbalas itu dianggap memberikan cadangan sebenar.

Untuk menjelaskan lagi kedudukan ini, kita lihat kes-kes berikut:

PHARMACEUTICAL SOCIETY OF GREAT BRITAIN v BOOT CASH CHEMIST (SOUTHERN) LTD [1953] 1QB 401, [1953] 1 All ER 452

Fakta Kes:

Kedai Boots Cash ini menjual ubat yang mana pelanggan akan memilih dan meletakkan dalam raga dan bukannya meminta ubat dari seorang ahli farmasi bertauliah seperti kebanyakan kedai farmasi. Pelanggan kemudiannya akan membawa bakul ke kaunter bayaran. Di sebelah kaunter bayaran ialah meja ahli farmasi yang berdaftar.  Pharmaceutical society mendakwa bahawa adalah salah menjual racun berjadual tanpa seliaan seorang ahli farmasi berdaftar mengikut Akta Farmasi dan Racun 1933. Society berhujah bahawa tawaran telah dibuat ketika barang dipamir di rak dan penerimaan berlaku apabila pelanggan memasukkan barangan ke dalam bakul.

Keputusan:

Mahkamah Tinggi dan mahkamah rayuan telah berpihak kepada Boots yang menyatakan bahawa mempamerkan barangan di rak bukan satu tawaran. Apabila pelanggan meletakkan barangan ke dalam bakul baru wujud tawaran dan ia boleh ditolak atau diterima oleh Ahli Farmasi. Privy Council mengekalkan keputusan ini. Jadi Boots Cash tidak melanggar mana-mana peraturan di bawah Akta Farmasi dan Racun 1933.

GIBSON v MANCHESTER CITY COUNCIL[1979] 1 WLR 294

Fakta Kes:

Gibson adalah seorang penyewa rumah Majlis Bandaraya Manchester. Beliau mengisi borang untuk mengetahui harga rumah yang disewanya. Borang tersebut adalah satu brosur yang diedarkan oleh Majlis kepada penyewa yang berminat untuk membeli rumah yang mereka sewa. Skim tersebut memperuntukkan bahwa jualan akan dibuat berdasarkan harga jaualan semasa dan ditolak tempoh masa yang disewa oleh penyewa. Gibson berhujah bahawa apabila ia menyempurnakan borang dan menghantarnya kepada Majlis maka ia adalah satu penerimaan. Oleh itu mengikut Gibson rumah tersebut telah menjadi milik beliau.

Keputusan:

Belum wujud satu kontrak. Majlis tidak pernah membuat tawaran yang boleh dibuat penerimaan. Surat Majlis adalah jelas menyatakan mereka bersedia untuk menjual dan mempelawa penyewa untuk membuat permohonan rasmi bagi  membeli rumah tersebut. Ini bukan satu tawaran tetapi hanya pelawaan untuk membuat tawaran. Tuntutan Gibson untuk perlaksanaan spesifik ditolak.

COELHO v THE PUBLIC SERVICES COMMISSIONS (1964) MLJ 12

Fakta Kes:

Pemohon telah memohon satu jawatan yang diiklankan dalam suratkhabar. Dia kemudiannya dimaklumkan bahawa permohonanya diterima. Kemudiannya, PSC menamatkan pekerjaannya atas dasar bahawa ia dilantik secara percubaan. Pemohon memohon ke mahkamah untuk mengenepikan penamatan tersebut.

Keputusan:

Mahkamah Tinggi memutuskan bahawa iklan tersebut adalah tawaran untuk mereka yang layak untuk memohon dan keputusan permohonan tersebut adalah tawaran. Tawaran tersebut boleh samada diterima secara mudah atau dengan mengenakan syarat-syarat yang akan dimasukkan dalam perjanjian. Tawaran yang dibuat oleh pemohon telah dijawab oleh PSC dengan tawaran balas yang mana pemohon boleh menerima atau menolaknya. Surat kepada pemohon adalah satu penerimaan yang tidak layak dan tidak timbul perlantikannya sebagai percubaan.

Dalam kes ini yang penting ialah prinsip bahawa iklan dalam suratkhabar adalah satu pelawaan untuk membuat tawaran dan bukan satu tawaran.

5. PEMBATALAN TAWARAN

Seksyen 5 Akta Kontrak - Pembatalan tawaran boleh dibuat pada bila-bila masa sebelum  komunikasi penerimaan  sempurna terhadap pihak yang membuat tawaran. Jika penerimaan sudah sempurna, tawaran tidak boleh lagi dibatalkan dan satu kontrak telah pun wujud.

Dibawah seksyen 6 Akta Kontrak diperuntukan bahawa tawaran boleh dibatalkan dalam keadaan-keadaan yang berikut:

1. Pihak yang membuat tawaran menyampaikan satu notis pembatalan tawaran kepada pihak lain.

BYRNE v VAN TIENHOVEN (1880) 5 C.P.D 344

Fakta Kes:

Defendan menawarkan 1,000 kotak tinplates kepada plaintif. Komunikasi berikut berlaku:

1 Okt – defendan menghantar surat tawaran di Cardiff kepada Plaintif di New York

8 Okt – defendan menghantar surat membatalkan tawaran 1 Okt

11 Okt – plaintif terima surat tawaran 1 Okt dan menghantar telegram pada hari yang sama diikuti dengan surat penerimaan pada 15 Okt

20 Okt – surat pembatalan defendan sampai kepada plaintif

Keputusan:

Telah wujud satu kontrak antara pihak-pihak tersebut kerana pembatalan tawaran yang diposkan pada 8 Okt hanya efektif pada 20 Okt sahaja. Lagipun plaintif telahpun menerima tawaran defendan melalui telegram.

2. Dengan tamatnya tempoh untuk membuat penerimaan samada tempoh tersebut dinyatakan dalam tawaran dan jika tiada dalam tawaran, satu tempoh yang difikirkan munasabah.

RAMSGATE VICTORIA HOTEL v MONTEFIORE (1866) L.R  1 Ex. Ch 108

Fakta Kes:

Defendan memohon saham di dalam syarikat pada bulan Jun dan telah membayar deposit dalam akaun bank syarikat. Tiada apa-apa yang berlaku hinggalah bulan November apabila syarikat mmaklumkan defendan bahawa saham tersebut telah dilanggan untuk beliau dan meminta menjelaskan baki harga yang patut dibayar. Defendan enggan menerima saham tersebut.

Keputusan:

Mahkamah memihak kepada defendan dan penolakan tersebut adalah betul. Ini kerana tawaran itu hendaklah dijawab dalam masa yang munasabah. Tempoh antara Jun dan November adalah jelas tidak munasabah.

3. Melalui kegagalan pihak yang ingin membuat penerimaan untuk memenuhi pra-syarat penerimaan.

4. Melalui kematian atau tidak siuman pihak yang membuat tawaran jika fakta itu sampai kepada pengetahuan pihak yang akan membuat penerimaan sebelum ia membuat penerimaan.

Dalam kes BRADBURY v MORGAN (1862)1 H&C 249 diputuskan bahawa kematian pembuat tawaran tidak akan menamatkan tawaran sekiranya penerimaan telah dibuat tanpa mengetahui kematiannya.