UNDANG-UNDANG HAKCIPTA ITU MACAMANA YE?

PENGENALAN KEPADA UNDANG-UNDANG HAKCIPTA

1. PENGENALAN

Definisi Hakcipta

Hakcipta merupakan hasil kegiatan dan ciptaan seseorang seperti gubahan lagu, penulisan novel serta penulisan skrip drama atau filem.

2. KONSEP ASAS DALAM HAKCIPTA

2.1 Bersifat Asli

- s.7(3) (a): sesuatu karya sastera,muzik atau seni tidak layak mendapat hakcipta melainkan usaha yang mencukupi telah dilakukan untuk menjadikan karya itu bersifat asli.

- prinsip keaslian ini timbul dalam kes:

 UNIVERSITY OF LONDON PRESS v UNIVERSITY OF TUTORIAL PRESS (1916) 2 Ch 601

Isu: samada kertas peperiksaan University of London boleh diklasifikasikan sebagai karya sastera asli memandangkan kertas soalan tersebut hanya mengandungi perkara-perkara berasaskan ilmu pengetahuan umum sahaja dan tidak mempunyai nilai sastera.

Keputusan: perlindungan hakcipta perlu diberi kepada kertas peperiksaan tersebut. Alasannya ialah undang-undang hakcipta tidak melihat kepada aslinya sesuatu idea tetapi ia melindungi luahan fikiran seperti dalam bentuk tulisan atau percetakan. Sesebuah karya itu disifatkan asli jika karya tersebut dibuat oleh pencipta buat pertama kali.

2.2 Hakcipta Melindungi Usaha dan Kepakaran, bukan Idea

BBC v TIME OUT LTD (1984) FSR 64

Fakta: BBC telah menerbitkan majalah Radio Times dan TV Times. Kedua-dua majalah ini diterbitkan secara ekslusif yang mengandungi intisari dan jadual rancangan-rancangan televisyen serta radio yang disiarkan oleh stesen BBC. Sebuah majalah informasi, Time Out turut memaparkan kandungan jadual rancangan televisyen BBC. Semasa penghujahan, defendan menyatakan jadual rancangan televisyen merupakan satu hebahan umum sahaja dan tiada sebarang kesalahan jika ia diterbitkan semula.

Keputusan: mahkamah memutuskan bahawa jadual rancangan televisyen merupakan satu karya sastera yang berhak mendapat perlindungan hak cipta. Ini kerana plaintif telah mengeluarkan banyak usaha, tenaga, kepakaran dan inisiatif dalam menyusun rancangan-rancangan televisyen tersebut.

Idea-idea untuk karya tidak dilindungi sehinggalah ia dizahirkan dalam bentuk material.

- s.7(2A): perlindungan hak cipta tidaklah meluas kepada apa-apa idea, prosedur, kaedah pengendalian atau konsep matematik.

GOODYEAR TIRE & RUBBER CO & ANOR  v SILVERSTONE TIRE & RUBBER CO SDN BHD [1994] 1 MLJ 348

Keputusan: hakcipta tidaklah mementingkan berkenaan pengeluaran semula idea walaupun ianya idea yang asli tetapi hakcipta cuma mementingkan pengeluaran semula betuk idea tersebut. Idea tayar “aquatred” yang bertujuan membias air adalah tidak dilindungi, tetapi rekaan bunga tayar yang dilindungi.

BAKER v SELDEN (1880) 101 US 99

Keputusan:  tidak wujud perlanggaran kepada hak cipta seandainya seseorang menggunakan teori-teori perakaunan yang terkandung dalam sebuah buku. Perlindungan hanya diberikan kepada buku tersebut melalui cara penyampaiannya tetapi tidak kepada teori atau system perakaunan yang terdapat di dalamnya.

PLIX PRODUCTS v FRANK M WINSTONE (MERCHANTS) & ORS [1986] FSR 63

Keputusan: terdapat dua kategori idea dalam penghasilan sesebuah karya. Idea yang pertama adalah idea keseluruhan yang ada dalam pemikiran pengkarya dan idea kedua pula adalah mengkisahkan idea tersebut ke dalam bentuk bahan.

2.3 Penciptaan dan Pemilikan

Pencipta vs pemilik

- S.25: pencipta karya mendapat hak moral ke atas karya, pemilik hak cipta mendapat hak ekonomi ke atas karya -s.13(1)

- s.26: pencipta adalah pemilik pertama hak cipta sesuatu karya, pengecualian:

a.    Karya yang dibuat dalam proses pekerjaan -s.26(2)(b)

b.    Karya yang ditempah oleh seseorang yang bukan majikan pencipta – s.26(2)(a)

c.    Karya yang dibuat dibawah arahan atau kawalan kerajaan, badan kerajaan atau badan-badan antarabangsa – s.11 dan s.26(3)

CREATIVE PURPOSE SDN BHD v INTERGRATED TRANS CORPORATION SDN BHD [1997] 2 MLJ 429

Merujuk kepada s.10 berkenaan “orang yang layak” dan s.26(4) berkenaan pemberian pemilikan hak cipta yang boleh diberikan kepada satu badan korporat dan bukan hanya kepada pencipta karya tersebut.

2.4 Tiada Formaliti Pendaftaran

- Hak cipta tidak perlu didaftarkan , ia diberikan secara automatik.

- masalahnya jika timbul pertelingkahan, siapa yang berhak ke atas sesuatu karya?

- kaedah-kaedah penyelesaian:

a.    Notis hak cipta – pemilik boleh meletakkan notis seperti “ Hak cipta Terpelihara”

b.    Akuan berkanun / affidavit

c.    Cop lakri

Kaedah lain: masukkan karya ke dalam sampul surat yang berlakri dan diposkan ke alamat sendiri. Tarikh yang tertera di cop pada sampul surat itu boleh dijadikan bukti siapa yang berhak jika ada pertikaian. Sampul itu mesti dalam keadaan selamat dan tidak dibuka lakrinya.